Ο Στάθης Ξαφάκος είναι απόφοιτος της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας και του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος, διδάκτορας στην Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης, και στη Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας (Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι Διευθυντής στο 11ο Δημοτικό Σχολείο Γιαννιτσών, ενώ παράλληλα διδάσκει ως συμβασιούχος στην ΑΣΠΑΙΤΕ Κοζάνης.
Έχει συγγράψει πέντε παιδικά βιβλία «Το λάθος μέτρημα», «Το πολύχρωμο σχολείο της Πανίδας», «Ο Λαυρέντης και το ροζ χρώμα», «Τα παιχνίδια τού Λαυρέντη», «Περπατώ ξανά» (σε συνεργασία με τη Δανάη Στεργίου), όπως επίσης το «Τετράδιο Οργάνωσης για τη μαθήτρια και τον μαθητή του Δημοτικού Σχολείου».
Ζει με την οικογένειά του, τη Μαρία τη σύζυγό του και τα δύο τους παιδιά, Γιώργο και Κωνσταντίνα, στα Γιαννιτσά.